Nxënësit e rinj në Suedi: Luftojnë për shkollë, por përfundojnë të dëbuar kur mbushin 18 vjeç

Në shumë shkolla suedeze, nxënësit e rinj të ardhur nga vende të tjera po përballen me një realitet të ashpër. Ata studiojnë fort për të mësuar suedishten dhe për të marrë nota në lëndë të ndryshme, por sapo mbushin 18 vjeç, shumë prej tyre marrin një letër nga Zyra e emigracionit që u thotë se duhet të largohen nga Suedia.

Një fillim viti shkollor me më pak nxënës

“Mirë se u ktheheni! Të martën do të mblidhemi në oborrin e shkollës dhe do të shkojmë së bashku në klasat e reja,” shkruan një mësuese për nxënësit e saj. Por gëzimi për nisjen e vitit të ri shoqërohet me trishtim: klasa që dikur kishte 30 nxënës, vitin e kaluar kishte vetëm 20, dhe këtë vjeshtë pritet të ketë vetëm 10.

Shumë mësues në shkolla të tjera tregojnë të njëjtën situatë. Kjo nuk ka të bëjë me rënien e lindjeve tek fëmijët suedezë, por me ndryshimet në ligjin e emigracionit, që kanë sjellë gjithnjë e më pak fëmijë të sapoardhur.

Si funksionon ligji

Që prej disa vitesh, të gjithë që kërkojnë leje qëndrimi në Suedi marrin vetëm leje të përkohshme. Ato duhet rinovuar disa herë përpara se të bëhen të përhershme. Nxënësit që vijnë në Suedi në moshën e ciklit të mesëm nuk kanë kohë të marrin leje të përhershme përpara se të mbushin 18 vjeç.

Në dhjetor 2023, qeveria hoqi rregullin për “rrethana veçanërisht të dhimbshme”, që më parë lejonte të rinjtë të qëndronin në bazë të lidhjes së tyre me Suedinë. Tani ata duhet të kenë arsye personale për azil ose një punë ku fitojnë të paktën 29 680 korona në muaj.

Ndërkohë, Zyra e Migracionit ka marrë detyrë të rrisë numrin e dëbimeve. Shpesh proceset zvarriten derisa fëmijët të mbushin 18 vjeç dhe të mund të dëbohen. Në shumë raste, prindërit lejohen të qëndrojnë, por fëmijët e tyre, që ndërkohë janë bërë të rritur, urdhërohen të largohen.

Një dilemë për shkollat

Në shkolla, nxënësit e rinj mësojnë suedishten si gjuhë të dytë dhe përpiqen të marrin nota në lëndë si matematikë, gjuhë të huaja, edukatë fizike dhe ekonomi. Por mësuesit pyesin veten: a ka kuptim t’i motivojnë këta nxënës të investojnë gjithë energjinë e tyre për të mësuar suedishten, kur shumë prej tyre do të dëbohen sapo të mbushin 18 vjeç?

“Është një dilemë etike e madhe,” thotë një mësuese. “Ne kemi detyrë të zhvillojmë nxënësit, t’u japim shpresë për të ardhmen. Por kur ligji i trajton ata si të pavlefshëm, çfarë mund të themi? T’u mësojmë solidaritet dhe drejtësi, kur ligji u mohon pikërisht këto?”

Më pak nxënës në të ardhmen

Dy vite më parë, Zyra e Migracionit parashikonte mijëra të rinj azilkërkues në Suedi. Tani, pas reformave të reja, numri për vitin 2025 pritet të jetë vetëm 6 500 persona, nga të cilët rreth 30% do të marrin leje qëndrimi. Pra, më pak se 2 000 njerëz në gjithë vendin. Vetëm një pjesë e vogël e tyre do të jenë fëmijë në moshë shkolle.

Në të njëjtën kohë, edhe kërkesat për leje pune janë bërë më të ashpra, duke e vështirësuar edhe për fëmijët e prindërve emigrantë që të qëndrojnë.

Vlerat e shkollës kundër ligjit

Sipas kurrikulës suedeze, shkollat duhet të mësojnë fëmijët për barazi, solidaritet dhe dinjitet njerëzor. Por, nga prilli i këtij viti, drejtorët janë të detyruar të raportojnë tek policia nxënësit pa dokumente. Kjo e kthen shkollën në një pjesë të politikës së dëbimeve, gjë që bie ndesh me vlerat e arsimit.

“Çfarë drejtësie po mësojmë ne? Çfarë solidariteti po u japim nxënësve tanë?” pyet një mësuese. “Përgjigjja duhet të jetë vetëm një: një solidaritet që kundërshton me forcë faktin që jeta e këtyre fëmijëve sakrifikohet në emër të politikës së migracionit.”

Dhe ajo përfundon: “Shihemi të martën.”

Burimi: Aftonbladet