Dhjetëra mijëra klientë bankash mund të marrin paratë mbrapsht, shumica nuk e dinë.

Një ligj i ri u jep mundësinë klientëve të bankave në Suedi, të cilët janë mashtruar përmes vishing, të kërkojnë kompensim nga bankat.

Vishing është kur mashtruesit telefonojnë, dërgojnë email ose mesazhe SMS për të mashtruar njerëzit që të japin të dhëna të rëndësishme, si numrat e kartës së kreditit ose kodet e hyrjes në bankë.

Vetëm gjatë viteve 2019 deri në 2024, viktimat e këtyre mashtrimeve humbën gjithsej 2 miliardë korona, raporton Svenska Dagbladet (SvD).

Ligji ndryshoi në vitin 2022

Për një kohë të gjatë, shumë klientë nuk i morën kurrë paratë e tyre mbrapsht. Deri në verën e vitit 2022, bankat mund të justifikoheshin duke thënë se klientët kishin vepruar në mënyrë “veçanërisht të fajshme”. Ky ishte një term ligjor që do të thoshte se klienti kishte vepruar aq pak i kujdesshëm, sa që duhej të mbante vetë gjithë humbjen financiare.

Por në qershor 2022, Gjykata e Lartë ndryshoi përkufizimin e këtij koncepti. Me këtë vendim, klientët që janë mashtruar tani kanë një mundësi më të madhe për të marrë kompensim nga bankat.

Bankat nuk i kanë informuar klientët

Megjithatë, shumë viktima nuk e dinë për këtë ndryshim. Arsyeja është se gjashtë nga shtatë bankat më të mëdha në Suedi nuk i kanë kontaktuar klientët e prekur, sipas SvD.

“Si klient, ju jeni të mirëpritur të na kontaktoni nëse dëshironi që rasti juaj të rishqyrtohet,” tha për gazetën Hugo Laigar, përgjegjës për shtypin në Nordea.

Rreth 30 mijë klientë mund të fitojnë kompensim

Hetimi i SvD tregon se rreth 30 mijë klientë bankash kanë të drejtë të kërkojnë rishqyrtim të rasteve të tyre. Bëhet fjalë për ata klientë që kishin kërkuar kompensim përpara se vendimi i ri i Gjykatës së Lartë të hynte në fuqi.

Por shumë nga këta persona nuk janë të vetëdijshëm për mundësinë që kanë, shpjegon drejtoresha e përgjithshme e Agjencisë së Konsumatorëve, Cecilia Tisell.

“Kryesisht janë të moshuarit ata që janë prekur, dhe do të më habiste nëse shumë prej tyre do ta dinin për këtë vendim të Gjykatës së Lartë,” tha ajo për gazetën.

Mashtrimet kanë filluar të bien

Në maj 2024, Shoqata e Bankave, e cila përfaqëson bankat suedeze, prezantoi disa masa të reja për të forcuar mbrojtjen e klientëve kundër mashtrimeve.

Këto masa dhanë rezultate menjëherë. Për herë të parë që nga viti 2020, fitimet kriminale nga mashtrimet ranë gjatë vitit 2024.

Fitimet arritën në 6,3 miliardë korona, që është 16% më pak krahasuar me vitin 2023, kur ato ishin rreth 7,5 miliardë korona.

“Shohim një ulje të gëzueshme. Kemi parë më pak fitime kriminale në rastet që kemi marrë. Një arsye e rëndësishme është puna që është bërë për ta bërë më të vështirë për mashtruesit të kryejnë këto krime,” tha Viktor Lundberg, koordinator operativ në Qendrën Kombëtare të Policisë kundër Mashtrimeve.