BE nuk mund të vendosë për pagat suedeze. Gjykata e BE-së i jep të drejtë Suedisë dhe Danimarkës.

Bashkimi Evropian nuk ka të drejtë të ndërhyjë në mënyrën se si caktohen pagat në Suedi dhe Danimarkë. Kështu ka vendosur Gjykata e BE-së në një vendim të rëndësishëm që kufizon direktivën për pagat minimale, por lejon disa pjesë të saj të mbeten në fuqi. Si sindikatat ashtu edhe organizatat e punëdhënësve në Suedi e kanë mirëpritur këtë vendim.

BE-ja ka shkuar shumë larg

Në vendimin e shpallur të martën, Gjykata thekson se BE-ja ka tejkaluar kompetencat e saj. Çështjet që lidhen me pagat dhe me të drejtën për t’u organizuar në sindikata duhet të vendosen nga vetë vendet anëtare, jo nga unioni.

LO e kënaqur me rezultatin

Sekretari i marrëveshjeve i konfederatës së sindikatave suedeze LO, Veli-Pekka Säikkälä, u shpreh për gazetën Arbetet se është shumë i kënaqur me vendimin:

“Tani është e qartë që BE nuk mund të ndërhyjë në formimin e pagave. Ne kemi modelin tonë suedez të marrëveshjeve kolektive për të përcaktuar pagat. Në Suedi është ende shumë e rëndësishme të jesh pjesë e sindikatës, sepse vetëm kështu mund të kesh ndikim mbi pagën tënde,”  tha Säikkälä.

Një fitore për Suedinë

LO, bashkë me organizatat e tjera të tregut të punës dhe qeverinë suedeze, kishin kërkuar që direktiva të shpallej e pavlefshme.

Zëvendësdrejtori i përgjithshëm i Svenskt Näringsliv, Mattias Dahl, tha për Arbetet se do të kishte dashur që Gjykata të shkonte edhe më larg, por prapë e konsideron vendimin një sukses të rëndësishëm.

“Është me rëndësi që gjykata ka theksuar se BE nuk mund të ndërhyjë në mënyrë të drejtpërdrejtë në formimin e pagave të vendeve. Ky është një sinjal i fortë për të ardhmen,” tha ai.

Të dy përfaqësuesit, si nga LO ashtu edhe nga Svenskt Näringsliv, thanë se do të analizojnë me kujdes vendimin, por sipas tyre, nuk është e nevojshme të ndryshohet ligji suedez për shkak të tij.

Ministri suedez: një rezultat pozitiv, por jo i plotë

Ministri i tregut të punës, Johan Britz, tha në një koment se qeveria gjithmonë ka dashur të mbrojë modelin suedez, ku pagat caktohen përmes marrëveshjeve kolektive midis sindikatave dhe punëdhënësve.

“Vendimi tregon se ka kufij për mënyrën se si BE mund të ndikojë në modelin tonë suedez të formimit të pagave. Por do të kishte qenë më mirë që i gjithë direktivi të shpallej i pavlefshëm,”  theksoi Britz.

Si filloi gjithçka

Direktiva e BE-së për pagat minimale u miratua në vjeshtën e vitit 2022, edhe pse Suedi dhe Danimarka votuan kundër.

Qëllimi i saj ishte që të gjithë punëtorët në BE të kishin një pagë që siguron një standard jetese të denjë.

Në nëntor 2024, rregullat u bënë pjesë e ligjit suedez, por vendet me sistem marrëveshjesh kolektive, si Suedia, u përjashtuan nga detyrimi për paga minimale të përcaktuara me ligj. Kështu që modeli nordik i tregut të punës nuk u ndikua ndjeshëm.

Pse u përfshi gjykata

Edhe pse Suedia u përjashtua, Danimarka iu drejtua Gjykatës së BE-së, duke kërkuar që direktiva të shpallej e pavlefshme. Suedi iu bashkua padisë.

Në janar 2025, avokati i përgjithshëm i Gjykatës së BE-së u dha të drejtë Danimarkës dhe Suedisë, duke rekomanduar që e gjithë direktiva të hiqej, pasi BE-ja nuk ka të drejtë të rregullojë pagat sipas traktateve të saj.

Një fitore e pjesshme për vendet nordike

Vendimi përfundimtar i shpallur të martën u jep vetëm pjesërisht të drejtë Suedisë dhe Danimarkës.

Gjykata vendosi që BE nuk mund të bëjë ligje që përcaktojnë nivelin e pagave apo të ndikojnë në të drejtat sindikale, por megjithatë, BE mund të miratojë rregulla që përmirësojnë kushtet e punës dhe jetesës së punonjësve.

Pjesët e tjera të direktivës u vlerësuan si në përputhje me kompetencat e BE-së.

Kështu, vendimi konsiderohet si një fitore e madhe për modelin suedez dhe atë danez, por jo një fitore e plotë, pasi disa pjesë të direktivës do të vazhdojnë të jenë në fuqi.

Burimi: Arbete.se