Rregulla të reja tatimore për pronarët e kompanive të vogla: Ja çfarë ndryshon nga 2026

Nga viti 2026, rregullat 3:12 në Suedi do të ndryshojnë rrënjësisht. Këto ndryshime pritet të kenë fitues dhe humbës, dhe sipërmarrësit duhet të përgatiten që tani, gjatë vitit 2025.

Që nga 1 janari 2026, pritet një nga ndryshimet më të mëdha në rregullat 3:12 në shumë vite. Rregullat e reja do të ndryshojnë mënyrën se si llogaritet shpërndarja me tatim të ulët, si zbatohet koha e karencës dhe cilat janë kërkesat për bashkëpronarët në kompani të vogla (fåmansföretag). Rezultatet do të ndryshojnë nga pronari tek pronari; disa do të përfitojnë, të tjerët do të kenë kushte më të rrepta.

Çfarë ndryshon në rregullat 3:12?

Një pjesë qendrore e reformës është se dy rregullat aktuale për llogaritjen, rregulla e thjeshtë dhe rregulla kryesore do të zëvendësohen nga një model i vetëm. Kërkesat që janë kritikuar prej kohësh, si pjesëmarrja në kapital dhe kërkesat për marrjen e pagës më parë, do të hiqen dhe do të krijohet një strukturë më e qartë dhe e unifikuar.

Modeli i ri përfshin tre komponentë:

• Shuma bazë (grundbelopp): llogaritet sipas pjesëmarrjes së pronarit dhe katër herë shumës bazë të të ardhurave.
• Shuma e kostos (omkostnadsbelopp): ndikon vetëm nëse tejkalon 100,000 korona.
• Hapësira bazuar në pagë (lönebaserat utrymme): llogaritet pas një zbritjeje fikse për pagën.

Kjo do të thotë se pronarët nuk duhet të zgjedhin më mes metodash të ndryshme; e njëjta rregull do të aplikohet për të gjitha aksionet e kualifikuara.

Kufizimi maksimal dhe shpërndarja automatike

Shuma bazë nuk mund të kalojë katër herë shumën bazë të të ardhurave për çdo pronar, pa marrë parasysh sa kompani ka. Për pronarët me shumë pronësi, hapësira shpërndahet automatikisht sipas pjesëmarrjes në çdo kompani. Kjo e bën më të rëndësishme vendimin për të përcaktuar herët nëse aksionet janë kualifikuara.

Për shkak se pronari nuk mund të kontrollojë më shpërndarjen e shumës bazë, planifikimi dhe struktura e pronësisë duhet të bëhet herët, para deklarimit të vitit 2027, i cili përdoret për llogaritjet për vitin tatimor 2026.

Marrja e pagës ka ndryshime, por nuk hiqet plotësisht

Kërkesa absolute për marrjen e pagës hiqet, por zëvendësohet me një zbritje të njëjtë për pagën prej tetë shumave bazë të të ardhurave. Pas zbritjes, gjysma e pjesës së mbetur mund të përdoret si hapësirë bazuar në pagë. Kjo do të thotë se pronarët ende duhet të marrin pagë, por kërkesat janë më të ulëta dhe më të parashikueshme.

Koha e karencës, rrugë më e shpejtë drejt tatimit mbi kapitalin

Koha e karencës ulet nga pesë në katër vjet kalendarikë. Kjo vlen për rastet e reja dhe ato që kanë filluar që nga 2023. Ndryshimi ndikon tek shitjet, strukturat e holding-kompanive dhe tek vlerësimi nëse rregulla për të tretët aplikohet.

Fjalë të rëndësishme

• 3:12-rregullat: përcaktojnë si tatohen shpërndarjet dhe fitimet nga shitja e aksioneve për pronarët e kompanive të vogla.
• Fåmansföretag: kompani ku katër ose më pak persona zotërojnë më shumë se gjysmën e votave.
• Aksione të kualifikuara: aksione ku pronari ose të afërmit janë aktivë në kompaninë. Tatohen më rreptë.
• Baza pagash: shuma totale e pagave që përdoret për të llogaritur sa shpërndarje mund të merret me tatim të ulët.
• Shuma fikse / Shuma bazë: shuma që pronari mund të marrë si shpërndarje me tatim të ulët, pa marrë parasysh pagat në kompani.
• Të ardhura nga kapitali: përfshin shpërndarjet ose fitimet nga shitja e aksioneve, me tatim më të ulët se paga.
• Të ardhura nga puna: paga dhe kompensime të tjera, tatohen më shumë dhe ndikojnë edhe në kontributet sociale.
• Koha e karencës: periudha pas largimit nga puna ku aksionet ende llogariten si të kualifikuara dhe mund të tatohen më shumë.

Gjithashtu, përkufizimi i “filialit” (dotterbolag) ndryshon; tani përdoret e njëjta përkufizim si në ligjin e kompanive dhe ligjin e bilanceve, ku pjesëmarrja në vota ka rëndësi më të madhe sesa pjesëmarrja në kapital. Kjo mund të krijojë mundësi për struktura të reja ku kompanitë me ndikim vendimmarrës, por me më pak se 50% kapital, ende llogariten si kompani mëmë.

Kush ndikohet?

Të gjithë bashkëpronarët në kompani të vogla preken, por efekti ndryshon. Disa do të kenë shuma bazë më të larta, ndërsa të tjerët, veçanërisht ata me pronësi të shpërndarë ose me disa kompani, duhet të rishikojnë strukturat për të shmangur pasoja të padëshiruara.

Catrin Åkerlund, këshilltare e autorizuar tatimore dhe eksperte, thotë:

“Propozimi është një fillim i mirë dhe një përpjekje për të menduar ndryshe. Ai zgjidh boshllëqe ligjore dhe përmirëson thjeshtësitë, por disa pjesë mund të ishin bërë edhe më të mira.”

Reforma synon të krijojë një rregullore më të qartë dhe të parandalojë manipulime të të ardhurave. Përfaqësues të biznesit e kanë mirëpritur, por thonë se mund të kishte më shumë hapësirë për përmirësime, sidomos tek rregullat e kualifikimit.

Çfarë duhet të bëjnë sipërmarrësit?

Rregullat ndikojnë si në pagat gjatë vitit 2026, ashtu edhe në tatimin mbi shpërndarjen nga 2026, prandaj duhet të veprohet që tani. Analiza e strukturës së pronësisë, statusit të kualifikimit dhe planeve të ardhshme është e nevojshme për të siguruar tatim të saktë.

Hans Peter Larsson nga FAR thotë:

“Tani kemi një propozim konkret gati për t’u legjislacionuar për pjesën e llogaritjes. Mos lejoni që diskutimet për pjesët e tjera të pengojnë punën aty ku mund të bëhet më shumë.”

Fitues dhe humbës

Fituesit pritet të jenë kompanitë e vogla dhe të mesme që rriten dhe punësojnë, sepse do të kenë hapësirë fikse më të madhe për çdo kompani dhe mund të përdorin më lehtë bazën e pagave pa pasur nevojë të marrin paga të larta. Gjithashtu përfitojnë bashkëpronarët me ndikim të madh dhe familjet që zotërojnë së bashku.

Humbësit mund të jenë pronarët e kompanive me paga të ulëta, të prekur nga zbritja e përgjithshme për pagat, si dhe ata që më parë mund të maksimizonin rregullat e vjetra dhe kishin hapësira të mëdha të shpërndarjes së grumbulluar, të cilat nuk llogariten çdo vit.

Kur hyjnë rregullat në fuqi?

Propozimi është dërguar për konsultim dhe më pas do të përpunohet para se Parlamenti të vendosë. Synimi është që rregullat të hyjnë në fuqi në janar 2026, por kjo kërkon konsensus politik.

Derisa të vijë momenti, qindra mijëra pronarë të kompanive të vogla duhet të ndjekin procesin, të përgatiten dhe të përshtatin strukturat e tyre për një nga ndryshimet më të mëdha të rregullave 3:12 në shumë vite.

Burimi: Nyheter24